2.1 Inatsit atuuttoq
Meeqqanik angerlarsimaffiup avataanut inissiinermi Meeqqat tapersersorneqarnissaannut Inatsisartut inatsisaat nr. 20, 26.juni 2017-imeersoq malinneqartarpoq. Inatsimmi pingaarnertut anguniagaalluni meeqqat 18-it inorlugit ukiullit tapersersorneqarnissaat. Malinnaaffigineqarnermili aamma 23-t tikillugit ukiullit ikiorserneqarsinnaapput.
Ilaqutariit paarsisartut assigiinngitsut pingasuupput: Nalinginnaasumik ilaqutariit paarsisartut (pilertortumik paarsisartut ilanngullugit), inuussutissarsiutigalugu angajoqqaarsiat kiisalu nammineq aaqqissuussamik angajoqqaarsiat. Ilaqutariinnut paaqqinnittartunut inissinneqarsinnaanerup saniatigut meeraq ulloq unnuarlu paaqqinnittarfimut aamma inissinneqarsinnaavoq.
Nalinginnaasumik ilaqutariit paarsisartut tassaapput meeqqanik paarsinerminnut akissarsisartut. Nalinginnaasumik piffissaq tamakkerlugu paaqqinnittutut suliaqanngillat.
2023-mi ilaqutariit paarsisartut meeqqamut ataatsimut qaammammut akissarsiaat 5.518 kr.-nik annertussuseqarpoq. Akissarsiat qaffanneqarsinnaapput kommunalbestyrelsini nalilerneqarpat paaqqinninneq immikkut ittumik iliuuseqarfigisariaqartoq.
2023-mi pilertortumik piffissamilu sivikitsumi paaqqinninnermut akissarsiat qaffanneqarsimasut ulloq unnuarlu meeqqamut ataatsimut 525 kr.-uvoq. Meeqqamut pineqartumut ataatsimut ullunut unnuanullu 30-nut annerpaamik akissarsiat tunniunneqarsinnaapput. Tassanngaanniit nalinginnaasumik paaqqinninnermut akissarsianut akigititaq malinneqalissaaq.
Inuussutissarsiutigalugu ilaqutariit paarsisartut tassaapput ilaqutariit inunnik isumaginninnermi tunuliaqutallit imaluunniit assigisaanik inuussutissarsiornermi misilittagallit. Taamatut tunuliaqutaqarneq meeqqanik inuusuttunillu timikkut imaluunniit tarnikkut innarluutilinnik paaqqutarinninnissamut immikkut piumasaqaateqartoqarpoq. Inuussutissarsiutigalugu ilaqutariit paarsisartut akissarsiaat atorfininnermilu atugaat Namminersorlutik Oqartussat kiisalu Kalaallit Nunaanni ulloq unnuarlu inissiisarfinni perorsaanermik suliallit akissarsianut isumaqatigiissutaat malillugu pisarput.
Nammineq aaqqissuussamik meeqqamik paaqqinninnermi angajoqqaatut oqartussaasoq angajoqqaarsiallu akunnerminni isumaqatigiissutaat atuuppoq. Amerlanertigut paaqqinnittut meeqqamut qanigisaasarput, aammali ilaqutariit allaasinnaallutik. Qaammatinit pingasunit sivisunerusumik meeraq inissinneqarallassappat angajoqqaatut akisussaasup paaqqinnittussat kommunimit akuersissummik tunineqarnissaat isumagissavaa.
2.2 Kommunit aningaasartuutaanni ilaqutariit paarsisartut aningaasarsiaat
Naatsorsueqqissaartarfimmit ukiup ingerlanerani paaqqinnissimasut akissarsiaannut paasissutissat pisortat akissarsialeriffianninngaanniit aaneqarput. Akissarsialeriffimmi paasissutissat atorlugit kommuninit nalinginnaasumik ilaqutariinnut paaqqinnittunut tunngasut, pilertortumik paaqqinnittut ilanngullugit, immikoortiterneqarput, akissarsiallu allat pingaartumik ilaqutariinnut oqilisaassisartunut tunngasut aamma immikkoortiterneqarlutik. Taamatuttaaq qaammatit akissarsiffiit malillugit akissarsiat immikkoortiterneqarsinnaanerannut periarfissaqarpoq, ataasiaannarlunilu paaqqinnissimasut akissarsiaat imaluunniit paaqqinninnermi akissarsianut qaffaanerit aamma immikkoortinneqarsinnaasimallutik.
Akileraartarnermut Aqutsisoqarfimmut paaqqinninnermi akissarsiat pillugit kommunit nalunaarusiortarput. Paaqqinninnermi akissarsiat akileraarusigassat A11anik taasat atorlugit ukiup naanerani kommunit Akileraartarnermut Aqutsisoqarfimmut nassiuttarpaat. A11ani, paaqqinninnermut akissarsisimasut, inuttutnormui ukiullu ingerlanerani aningaasat amerlassusaat kommuninit tulleriiaarlugit allattorneqartarput. Taamaasilluni akissarsialeriffimmi paasissutissat Akileraartarnermut Aqutsisoqarfimmit paasissutissanik aamma uppernarsarneqarsinnaapput.
Tabelimi ataani takutinneqartumi nalinginnaasumik ilaqutariinnut paarsisartunut aningaasartuutit tamakkiisut takuneqarsinnaapput.
Takussutissiaq 2.1. Kommunit aningaasartuutaanni ilaqutariinnut paarsisartunut aningaasarsiat (mio. kr.)
|
|
2021 |
2022 |
2023 |
|
Nalinginnaasumik ilaqutariinnut paarsisartunut aningaasarsiat |
34,1 |
35,4 |
37,2 |
|
Pilertortumik paarsineq |
3,9 |
3,7 |
3,4 |
|
Katillugit |
38,0 |
39,1 |
40,6 |
Najoqqutaq: Pisartat akissarsialeriffiannit paasissutissat.
Nalinginnaasumik ilaqutariinnut paarsisartunut akigititat tassaapput:
Takussutissiaq 2.2. Ilaqutariinnut paarsisartunut akigititat (kr.)
|
|
2021 |
2022 |
2023 |
|
|
Nalinginnaasumik ilaqutariinnut paarsisartunut aningaasarsiat (qaammammut) |
5.278 |
5.394 |
5.518 |
|
|
Pilertortumik paarsineq (ulloq unnuarlu) |
502 |
513 |
525 |
|
Najoqqutaq: Isumaginninnermut, Suliffeqarnermut Nunamullu Namminermut Naalakkersuisoqarfimmit akigititat malillugit.
Paaqqinninnermi akissarsiat saniatigut meeqqat atisaannut, nerisaqarnerannut kiisalu kaasarfimmiunut aamma tapeqarpoq. Tapiissutilli akileraarusigassaanngillat.
2.3 Nalunaarsuutinik saliineq atorneqarnissaannullu piareersarneq
Akissarsialeriffiup pingaarnertut siunertaraa angajoqqaarsianut akissarsiat eqqortut tunniunneqarnissaat, Akileraartarnermullu Aqutsisoqarfimmut eqqortumik nalunaarusiornissaq. Kisitsisitigut paasissutissiarineqarsinnaasut assersuutigalugu meeqqat paarsarineqartut inuttut-normui, paarsinerup annertussusaa (marloriaammik imaluunniit ataasiaannarluni akissarsiat malillugit), paaqqinninnermi piffissaq il.il. ilaatigut tamakkiineq ajorput, taamaattoqartillugu paasissutissat allat tunngavigalugit missiliorlugit naatsorsorneqartariaqarlutik.
Paaqqinninnermi akissarsiat angajoqqaarsianut tunniunneqartarput taamaattumillu angajoqqaarsiat inuttut-normui atorlugit Akileraartarnermut Aqutsisoqarfiup isertitanut paasissutissaataanni pisortallu akissarsialeriffianni nalunaarsugaasarlutik. Pisortalli akissarsialeriffianni amerlanertigut aamma meeqqap inuttut-normua imaluunniit kinaaneranut paasissutissaasinnaasut ilanngunneqartarput. Angajoqqaarsialli akileraartussaatitaasut inuttut-normui allaffissornikkut nalunaarsuisarfinni allaqqagaluartut meeqqap paarsarineqartup inuttut-normua kisitsisini paasissutissani nalunaarsuutini allani amerlanertigut ilanngunneqartanngilaq. Assersuutigalugu inuup-normuinik nalunaarsuiffimmit ateq aamma ulloq inunngorfik atorneqarput, ilaqutariinnut kisitsisitigut paasissutissani meeqqanut angerlarsimaffimmi najugaqanngitsunut qatanngutaannullu paasissutissat kiisalu kommunit allaffissornikkut nalunaarsuiffiannit Winformatik-imit meeqqanut paarsarineqartunut nerisaqarnermut kaasarfimmiunullu akiliutinut paasissutissat atorneqarlutik.
Meeqqap qaammatip qeqqani paarsarineqarnera aallartissinnaavoq, utaqqiisaasumillu angajoqqaarsiani allaniissinnaalluni angajoqqaarsiallu inoqarfimmut allamut nuunneranni ilaasinnaalluni il.il. Kisitsisitigut paasissutissani qaammammi pineqartumi meeraq paarsarineqartutut ilanngunneqarpoq, qaammalluunnit tamakkerlugu paarsarineqarsimanngikkaluarpat. Meeraq qaammammi pineqartumi arlalinnik paarineqarsimasutut allaqqappat qaammammi pineqartumi paarsarineqarnera annerpaamik akissarsiaqarfiusimasoq malillugu naatsorsorneqarpoq.
Paarsinermut ilanngunneqarneq ajorput meeraq paarineqartutut ilisimaneqartinnagu. Aamma ukiup siulianit paarsinermut iluarsiissutit ilanngunneqanngillat.
Kisitsisit 2021-meersut aamma 2022-meersut iluarsineqarput annikikkaluamik. Tamanna pissutaalluni decembarimi meeraq paarsarineqartoq ataaseq aamma meeqqat paarsarineqartut marluk kingullermik saqqummertunit ikinnerupput.